Zondag kiest Frankrijk een nieuwe president. De vraag voor velen is: maakt Marine Le Pen een kans om als winnaar uit de bus te komen? Vorige maand verscheen een Nederlandstalige biografie over de omstreden kandidaat. Vier vragen en een eindoordeel.
Marine Le Pen – De weg naar de macht is de eerste voor de Nederlandse markt geschreven biografie van Le Pen. We leren over de aanslag op haar vader en zijn gezin tijdens Marines jeugd, de scheiding van haar ouders en de plaatsen waar ze tijdens haar jeugd woonde. Het merendeel van dit boek gaat over de politieke carrière van Le Pen die gekenmerkt blijkt te worden door twee zaken: de strijd tussen haar en haar vader en haar strijd tegen antisemitisme binnen het Front National. In beide gevallen is Le Pen niet geheel geslaagd de definitieve overwinning op te eisen: haar vader én het antisemitisme spelen nog steeds een rol bij het Front National. We leren ook over haar nicht – Marion Maréchal-Le Pen – die inmiddels in het parlement zit en die niet altijd dezelfde politieke ideeën blijkt te hebben als haar tante.
Dit boek is geschreven door René ter Steege. De achterflap vermeldt dat hij journalist is en ‘kenner van de Franse politiek’. Hij noemt dit boek het resultaat van een dertig jaar durende zoektocht. Hij publiceerde al in Het Parool over het Front National toen het nog een politieke splinter was. Ter Steege schreef al eerder boeken over de Amsterdamse onderwereld, over het Front National en over Argentinië. Ook was hij vertaler. Zijn boek over Marine Le Pen heeft een opvallend neutrale toon. Zoals het een goede journalist betaamt laat Ter Steege het oordeel over Le Pen over aan de lezer.
Het meest ondankbare onderwerp voor een boek is ongetwijfeld een politicus waar al ontzettend veel over is geschreven. Het lijkt op voorhand onmogelijk echt iets toe te voegen aan alle bestaande boeken en artikelen die er al zijn. Ter Steege lijkt dit boek vooral geschreven te hebben op basis van uiteenlopende Franse bronnen. Origineel is dat dus niet, maar aangezien de meeste Nederlanders geen Franse boeken lezen, is dit tegelijk een prima manier om een gedetailleerd verhaal over Le Pen te vertellen. Nadeel blijft dat de grote lijn van het verhaal al bekend is: Le Pen gaf het Front National een gematigder gezicht, al wordt nog steeds getwijfeld of de partij echt veranderd is ten opzichte van de jaren van Marine’s vader.
Nu Le Pen op de drempel staat van het Franse presidentschap vragen velen zich af waar ze precies voor staat. Is Le Pen, die in het Europees Parlement samenwerkt met de PVV, een soort Nederlandse Wilders? En zo nee, wat is er dan inhoudelijk anders aan haar? Dit boek gaat uitgebreid in op allerlei gebeurtenissen, maar niet op het gedachtegoed van Le Pen, wat slechts in zeer algemene termen aan de orde komt. We leren dat Le Pen tegen migratie is en tegen de islam en dat ze geen fan is van de EU. Dit wisten de meeste lezers natuurlijk allang. De vraag is wat Le Pen precies met de EU wil: wil ze er echt uit? En is dat realistisch als Frankrijk – noem eens een dwarsstraat – ontzettend veel geld aan landbouwsubsidies ontvangt? Hoe oprecht is haar strijd tegen antisemitisme? Is haar partij echt gezuiverd van het antisemitisme van haar vader? Wat wil ze met de miljoenen moslims in Frankrijk? Wat voor concreet beleid staat ze voor? Al deze kwesties vragen om verdieping, juist nu Le Pen kans maakt op het Franse presidentschap. Maar juist deze informatie ontbreekt.
Of Le Pen zondag nou gekozen wordt tot president van Frankrijk of niet: dit boek is een goede introductie in de Franse politica, al blijft er een tweede deel nodig over haar politieke ideeën.
