‘Virtue signalling’: expressie van morele waarden om positie in sociale groep te verbeteren

01-03-2017 16:16

Gisteren liep ik langs een kledingzaakje in Berlijn, aan de Kastanienallee. Aan de deur voor de winkel hingen een paar zwarte t-shirts aan hangertjes een beetje te zwaaien in de wind. “I’m a psycho, nice, but a psycho”, stond erop en op een andere “crazy bitch”. Geen idee waarom je dat zou willen dragen. Psychopaten zullen het zeker niet dragen, want die dragen juist dingen die goed in de smaak vallen, zoals pastelkleurige dassen of zachte kasjmier truien met een vlotte handtas erbij, zeker niet zoiets. 

Buiten stond ook nog een schoolbord met daarop geschreven: “Als je een racist, een seksist, een homofoob of een asshole bent, dan mag je er niet in!” Ik had zulke borden de laatste tijd vaker gezien, maar nu bleef ik staan. Ik keek naar de grote woorden. Seksist. Homofoob. Het uitroepteken aan het eind. Ik maakte er een foto van. Virtue signalling: “De expressie van morele waarden met het doel je positie in de sociale groep te verbeteren”.

Survivor van virtue signalling

Als dagelijks survivor van virtue signalling – bijvoorbeeld gewoon op zoek naar een sjaal, een paar schoenen of een cadeautje voor iemand –  word ik moreel belaagd, onvrijwillig aan het ontkennen gezet (‘ik ben geen klootzak!’), en door naar binnen te lopen, zelfs in een ‘psycho shirt’ -wat tegenwoordig okay is, want knettergek is tenminste niet ‘fout’-  zou ik medeplichtig worden aan die ziekelijke behoefte de boel bij elkaar te houden, en mijn innerlijke ‘asshole’ verloochenen.

De enige die absoluut, met zekerheid, geen racist, homofoob, seksist of asshole is, is natuurlijk de verkoopster zelf. Dat is wat ze ons laat weten met haar bord. Ze is deugdzaam tegenover jou en mij: de nietsvermoedende voorbijloper, een fotograferende columniste, die per definitie allemaal morele twijfelgevallen zijn, mits/dan figuren, ongekeurde buitenstaanders, de achterkant van de maan.

Deugd signaleren

‘Deugd signaleren’ komt oorspronkelijk uit religieuze hoek. Door bijvoorbeeld besnijdenis, vasten en andere rituelen wordt loyaliteit aan de religieuze groep getoond. Wie aan die rituelen meedoet signaleert een belang in de groep, waarmee ze hun trouw aan de groep vergroten. De gedachte is dat als jij je geslachtsdeel verminkt, of dat van je kind, dan verdien je gewoon een plek. Als jij honger lijdt voor de groep, idem. De beloning is de trouw van de overige leden en niet de ‘deugd’ zelf. Die is eerder betekenisloos, of zelfs ronduit immoreel. Dat zinloze moet ook wel. Want wie gek genoeg is om iets totaal betekenisloos te roepen (‘racisten eruit!’), met een roze pussyhat op, voor een plekje in de groep, nou die heeft het wel verdiend.

Het is wel opvallend hoe deugdsignalering in ons moderne, post-religieuze tijdperk (de islam niet meegerekend) gewoon een vorm van zinloos haten is geworden. De Womansmarch was ook een soort schoolbord met uitroeptekens, het stond vol met haat, tegen (witte) mannen, Trump-stemmers, racisten, seksisten, haat gericht tegen ondefinieerbare, niet bestaande groepen die zonder linkse deugagressie niet aan te wijzen zijn en dus onmiddellijk uit elkaar zouden spatten. Werkelijke misstanden van groepen, zoals bijvoorbeeld in de islamitische gemeenschap, vanwege homohaat en vrouwenmishandeling, en ook de onderdrukking van seculiere moslims door radicalen (waarover steeds meer naar buiten komt), is hun oordeel niet waard. Omdat trouw aan de groep het doel is en niet rechtvaardigheid, vooruitgang of een betere wereld. Ik hoor alleen maar krekelgeluiden zodra het over de feiten gaat. Of neem de deugsignalering van ‘activisten’ zoals van ‘Libero‘, die PVV-stemmers ‘in een dialoog’ op andere gedachten willen brengen. Niet: ze leren begrijpen, nee, op andere gedachten brengen. Het is religieus cultgedrag.

Valse opschepperij

De enige reden waarom ze niet toegeven dat ze zich eigenlijk beter voelen dan PVV-ers, dan mannen, dan Trump-stemmers, dan de klanten voor hun winkel, is omdat ze weten dat hun valse opschepperij pas echt niet deugt. Dat gedrag is wel een crazy bitch t-shirt waard trouwens.