Europa en democratie (diepe zucht). De uitbreiding van de Unie, de invoering van de euro, het doordrukken van de Grondwet, het gebeurde allemaal tegen de wil van de burgers. Die vertrouwen Europa niet langer en willen de scheidingspapieren aanvragen. Dat leidt tot schrik in Europa en een bloemetje voor de burgers: het Europees burgerinitiatief. Een Europees initiatief waar opnieuw de argwaan en arrogantie van afdruipen.
Een Europees burgerinitiatief is een verzoek aan de Europese Commissie om een onderwerp te bespreken. Eén miljoen mensen moet het initiatief ondersteunen, uit ten minste zeven landen. Maar waarom? Waarom is één miljoen mensen uit één land niet genoeg? Bovendien mag dit verzoek niet ‘lichtzinnig’ zijn en ook niet ‘ergerlijk’. En al helemaal niet tegen de ‘Europese waarden’ – wat die ook mogen zijn.
En wie gaat dat bepalen? De Europese Commissie zélf! Die gaat zélf bepalen of iets ‘lichtzinnig’ of ‘ergerlijk’ is. En of iets ‘Europees’ genoeg is. Burgers kunnen in ieder geval geen verzoek doen om te spreken over zaken als de uitbreiding van de Unie, de toekomst van de euro of een nieuwe Grondwet. Een verzoek om te spreken over de Europese Commissie mag ook niet.
Een ander plan is om in het Europees Parlement alleen nog vergoedingen te geven voor ‘Europese politieke partijen’ en niet meer aan nationale partijen. Ook hier geldt dat je alleen nog geld krijgt als je ‘Europees’ genoeg bent. Of dat het geval is wordt bepaald door het Europees Parlement zelf – waarbij de regel geldt dat hoe meer eurokritische partijen worden geweigerd, des te meer er geld over blijft voor de eurofielen.
Ik gun onze burgers deze plastic bloemen. Maar ik vraag me af of de bedrogen burgers dit gebaar zullen accepteren, of dit genoeg is om de scheidingspapieren weer op te bergen. Om het vertrouwen terug te winnen lijkt het me beter dat de Europese Commissie wat bescheidener wordt en niet meer bepaalt of iets ‘Europees’ genoeg is. Dat de Europese Commissie wat minder de Raad van Hoeders van Europa speelt.
Ronald van Raak is Tweede Kamerlid voor de SP
