Er is niets uitdagender voor opstandige jeugd dan een autoritaire vader. Zo een die geen tegenspraak duldt van zijn pubers met onderhand een eigen opvatting. Zo een die niet in de gaten heeft dat tijden veranderen en dat zijn duim inmiddels het gezag ontbeert, om een andere generatie er nog langer onder te houden. Het is in wezen een treurig beeld, dat van de oude garde en de dingen die voorbij gaan. Twee voorbeelden.
EU-onderhandelaar voor de Brexit Guy Verhofstadt is zo’n figuur. Het besluit van de Britten om uit Brussel te vertrekken ervaart Verhofstadt als een persoonlijke aanval op zijn gezag en overtuiging dat de Europese Unie de hemel op aarde is voor iedereen. Dat de Britten – en nogal wat andere Europeanen – daar een slag anders over denken raakt hem diep en Verhofstadt doet geen moeite zijn rancune daarover te verbergen.
Vooruitlopend op de onderhandelingen met de Britten presenteerde hij afgelopen vrijdag met genoegen zijn nieuwste dreigement: het door de Britse premier May zo verfoeide Europees Hof van Justitie. Verhofstadt wil dat de Britten zich tot in lengte van jaren aan dat Hof committeren. Het is een vorm van voogdij, om zeggenschap te houden over iemand die juist heeft gekozen voor een zelfstandig bestaan.
Bedanken de Britten voor de opgelegde voogdij, dan is er geen overgangsregeling, die de complexe scheiding van de EU in goede banen moet leiden. Dan kan Groot-Brittannië in economisch zwaar weer terechtkomen en daarmee heeft Verhofstadt een mooie stok achter de deur.
Dat zo’n scheiding zonder overgangsperiode ook voor de EU heel negatief kan uitpakken, neemt Verhofstadt op de koop toe. Want waar het hem om gaat is het vertrek voor de Britten zo pijnlijk en vervelend mogelijk te maken. Als straf voor hun keuze op eigen benen te willen staan en als waarschuwing aan de rest van het gezin: waag het niet, want anders zwaait er wat! Verhofstadt redt het niet meer zonder chantage.
De achilleshiel bij dit soort carrièrepolitici is hun afstand tot de werkelijkheid. Hoe groter die afstand hoe minder grip en geloofwaardigheid. Het verlies aan gezag gaat dan vanzelf.
In die zin is ook de start van de nieuwe VN-baas – de Portugese socialist António Guterres – een ongelukkige. Op bezoek in de Saoedische hoofdstad Ryad verklaarde hij zondag dat het terrorisme in de wereld gevoed wordt door ‘islamofobie’. Een term die nog al eens gebruikt wordt om angst voor moslims te suggereren, maar die ik liever letterlijk neem als een angst voor islam, de religie. Wat bedoelde Guterres hier op zijn persconferentie in Ryad?
Wat hij zegt is dat de mensen die op hun hoede zijn voor deze religie – met name vanwege moslimextremisme en terreuraanslagen – nieuwe aanslagen over zichzelf afroepen, omdát ze er bang voor zijn. Een cirkelredenering waaruit geen ontsnapping mogelijk is. Zelfs niet door het opgeven van uw doodsangst.
De scene is extra absurd, omdat de VN-chef zijn oproep doet in het land, dat een variant van de islam hanteert – zo rigide en gewelddadig – om bang van te worden. Saoedi-Arabië is bovendien de grootste exporteur van deze extreme islam en hofleverancier van terroristen. Maar het is hier wel de secretaris-generaal van de VN die spreekt.
Wat denken dit soort politieke leiders anders te bereiken dan het om zeep helpen van hun eigen geloofwaardigheid? Kwaadaardige opzet of onnozelheid, de oogst is steeds dezelfde: afkeer van oud gezag en opstand van burgers.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTLZ.
