Reportage

Ingewikkeld: GroenLinks gaat kabinetsbeleid veranderen zonder referendum

12-10-2017 12:50

Steun de verslaggeving van Chris Aalberts via crowdfundingplatform Voor de Kunst, voor meer verslaggeving over de Haagse en lokale politiek in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Doneer hier.

 

Het heeft een tijdje geduurd, maar woensdagavond is er eindelijk weer eens een meetup met Jesse Klaver. Het Leidse poppodium Gebr. De Nobel is het decor voor een bijeenkomst over het regeerakkoord. Jesse herinnert ons eraan dat dit een van de plaatsen was waar al eens eerder een meetup plaatsvond. Hier begon ‘de beweging voor verandering’ zoals Jesse dat noemt. Die beweging is nog lang niet ten einde. Dat is ten minste de boodschap die Jesse ons vandaag wil meegeven. Of linkse mensen dit geloven, blijft nog eventjes afwachten.

Bijna de hele fractie van GroenLinks zit vandaag op het podium. Kathalijne Buitenweg, Corinne Ellemeet en Lisa Westerveld zitten er met vele collega’s om te luisteren naar de woorden van hun politiek leider. De zaal is niet zo vol als bij de meetups tijdens de verkiezingscampagne, maar de opkomst met honderden mensen is nog steeds aanzienlijk. Het gaat om het grotendeels witte, stedelijke en hoog opgeleide publiek zoals we dat van GroenLinks gewend zijn. Meerdere journalisten hebben eveneens de moeite genomen naar Jesse’s woorden te komen luisteren.

Linkse samenwerking is eindelijk mogelijk

Uit Jesse’s speech blijkt dat het belangrijkste moment van deze bijeenkomst al bij binnenkomst plaatsvond. Vrijwilligers deelden daar kaartjes uit met de oproep een petitie te tekenen tegen de BTW-verhoging op levensmiddelen en andere eerste levensbehoeften. Het nieuwe kabinet wil deze verhogen van zes naar negen procent. Jesse begint zijn speech met het opnoemen van producten die straks duurder worden. Dit blijkt vooral niet te deugen omdat de belasting voor bedrijven omlaag gaat. Daarom is er nu een protestactie gestart.

Deze actie is al meteen een succes, want de petitie blijkt aan het einde van de avond al 14.000 keer te zijn getekend. Het betreft hier een gezamenlijke actie van GroenLinks met SP, PvdA en FNV. 50Plus en het ‘Groente en Fruit Huis’ hebben zich inmiddels ook aangesloten. De actie lijkt een begin van een belangrijke verandering in politiek Nederland. Over linkse samenwerking wordt al heel lang gepraat, maar nu krijgt die ook concreet vorm. Of de nieuwe, ietwat activistische voorzitter van de PvdA – Nelleke Vedelaar – daar een rol in heeft gespeeld, blijft onduidelijk.

GroenLinks is nog steeds te klein

Jesse vertelt dat hij vaak de vraag krijgt waarom hij niet verder is gegaan met formeren en waarom GroenLinks nu niet in het kabinet zit. Dan waren de plannen nu wellicht beter geweest. Jesse vertelt dat bij velen de indruk is ontstaan dat de formatie met GroenLinks mislukte ondanks dat er twee linkse tegenover twee rechtse partijen zaten. Dat was echter helemaal de situatie niet, vindt Jesse. Het was eigenlijk altijd ‘GroenLinks tegen de rest’. GroenLinks won de verkiezingen weliswaar met tien zetels, maar dat was niet genoeg om dit rechtse blok tot verandering te dwingen.

En dus is er nu een rechts kabinet vol slechte plannen, vindt Jesse. Er zijn belastingvoordelen waar vooral de rijken en bedrijven van profiteren, er komt geen verder kinderpardon en de klimaatdoelstellingen zijn weliswaar mooi maar er zijn geen goede plannen om ze ook te halen. De maatregelen tegen immigratie noemt hij ‘angst voor Wilders en Baudet’. Jesse prijst dat er experimenten komen met legale wiet, een uitbreiding van het vaderschapsverlof en een kilometerheffing voor het vrachtverkeer. Toch blijft het algemene beeld negatief.

Meer actie, zonder referenda

Daarom gaat Jesse met GroenLinks meer dan ooit actie voeren. Het protest tegen de BTW-verhoging is nog maar het begin, meldt hij. Jesse heeft geleerd dat zijn argumenten gemakkelijk terzijde worden geschoven en dus moet verandering uit de maatschappij komen. Actie is volgens Jesse het geëigende middel. Daar is iedereen in de zaal bij nodig, weet hij.

Zo zien we wat linkse partijen doen: ze voeren liever actie dan dat ze verantwoordelijkheid nemen. GroenLinks had bij de formatie wellicht maatregelen kunnen binnenhalen op het terrein van klimaat en belastingen, maar koos voor het isolement, zoals de SP dat al doet voordat de onderhandelingen überhaupt zijn begonnen. De daarmee ontstane hulpeloosheid moet gevuld worden met maatschappelijke actie, maar de vraag is of die echt iets verandert. Jesse zegt zelf al dat de acties in het primair onderwijs eigenlijk te weinig effect hebben gesorteerd.

De keuze van GroenLinks voor maatschappelijke actie is nog opvallender omdat de partij onlangs haar handen van het correctief referendum aftrok, bij uitstek een middel om vanuit de maatschappij de politiek tot ander beleid te dwingen. Op dezelfde wijze heeft Jesse op het podium wel twijfels over de Sleepwet, maar u raadt vast al welke partij het maatschappelijk initiatief tegen deze wet niet steunde.

 

Steun de verslaggeving van Chris Aalberts via crowdfundingplatform Voor de Kunst, voor meer verslaggeving over de Haagse en lokale politiek in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Doneer hier.