Het besmettelijke verwijt van ‘racisme’ (door een vooraanstaand ChristenUnie-lid)

07-07-2017 14:43

Racisme is een ernstige zaak. Wanneer ik getuige zou zijn van een racistische daad of uitlating zou ik daar aangifte van doen, of op zijn minst de confrontatie aangaan met de dader. Het is daarom zorgelijk dat het woord ‘racisme’ in het huidige politieke discours aan ernstige inflatie onderhevig is. Ik heb de indruk dat het verwijt van racisme bewust op een vage en suggestieve manier wordt gemaakt. Het dient om opiniemakers, journalisten en politici, vooral ter rechter zijde van het politieke spectrum te besmetten.

Een voorbeeld hiervan is een column van Wouter Beekers, directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie. Hij spreekt in zijn column in het blad Groen van “het ronduit racistische Forum voor Democratie”. De schrijver geeft geen enkel argument of voorbeeld waaruit dat racisme zou blijken. Dat is overigens precies de functie van het racismeverwijt. Het hoeft niet aangetoond te worden; je herinnert de lezer slechts en passant aan het evident racistische karakter van dergelijke lieden.

Ideologische tegenstander besmetten

In een reactie op Twitter suggereerde Beekers dat het hem ging Baudets uitspraak over een ‘homeopathische verdunning van de Nederlandse bevolking met alle volkeren van de wereld’. Je kunt in deze opmerking geen enkel racistisch element aanwijzen. De zorg om de Nederlandse bevolking zou je chauvinistisch of alarmistisch kunnen noemen, maar juist het spreken over ‘alle volkeren van de wereld’ klinkt mij eerder universeel en egalitair in de oren. Het racismeverwijt blijkt dus opnieuw niet meer te zijn dan precies dàt; een verwijt om de ideologische tegenstander te besmetten.

Er zijn redenen te over om terughoudend te zijn met beschuldigingen van racisme. Ik denk hierbij aan de roman The Human Stain van Philip Roth. In de Amerikaanse samenleving is ras dermate gepolitiseerd dat zelfs de ambigue betekenis van woorden je fataal kunnen worden. In de bewuste roman wordt de carrière van een hoogleraar verwoest omdat hij eenmaal een woord gebruikt dat racistisch uitgelegd zou kunnen worden. In de juiste combinatie zullen factoren als de ambiguïteit van de taal en per definitie niet te ontkrachten verwijten van onbewust of institutioneel racisme leiden tot een klimaat van angst.

Pakistaanse pooiers

Die angst is niet denkbeeldig en de gevolgen ervan zijn het evenmin.  Wanneer burgers en overheidsdienaren zich bewust worden van het besmettingsgevaar van het racismeverwijt, zullen zij aan zelfcensuur gaan doen. Een van de meest schokkende voorbeelden hiervan is het grootschalige misbruik van tieners door Pakistani in het Britse Rotherham dat in 2014 in de publiciteit kwam. Zestien jaar lang hadden Pakistaanse pooiers ongestoord hun gang kunnen gaan. 1400 slachtoffers later erkenden politie en kinderbescherming dat ze niet hadden durven ingrijpen “uit angst van racisme te worden beschuldigd.”

Racisme is een ernstige zaak en de beschuldiging van racisme evenzeer. Wouter Beekers is directeur van een wetenschappelijk instituut van een politieke partij. In die positie kies je je woorden zorgvuldig. Als er sprake is van onmiskenbaar racisme, dan zit er maar één ding op. Doe aangifte tegen Thierry Baudet of tegen zijn partij. Als het verwijt niet terecht is, zou het niet meer dan redelijk zijn te rectificeren en te excuseren.