Nadat Le Canard Enchaîné onthullingen over zijn financiële handel en wandel heeft gepubliceerd, geeft de centrum-rechtse presidentskandidaat François Fillon zich allesbehalve gewonnen. Integendeel: hij slaat terug. Aanvankelijk nog ietwat onwennig, met halve ontkenningen en hele beschuldigingen, in hoogprofielige persconferenties en interviews en direct uitgezonden op de treurbuis. Het heeft allemaal iets van een beroerd geënsceneerd theaterstuk waarin de hoofdrolspeler, struikelend over zijn poreuze tekst, de volgende akte niet gaat halen.
Dan, in een vrij briljante alles-of-niets-zet, organiseren Fillon en getrouwen in Parijs een manifestatie voor zijn supporters. En ziedaar: op zondag 5 maart verschijnen meer dan 200.000 fillonisten op het place du Trocadéro. Eensgezind wordt de Marseillaise gezongen, een zonderling kippenvelmoment. Want hoe je het ook wendt of keert, het is een rare vertoning. Zeker in dat land waar door moslimterrorisme nog altijd de noodtoestand geldt, het halve leger dag en nacht op straat zichtbaar is, en waar officieel niet eens mag worden gedemonstreerd.
De massabijeenkomst sterkt Fillon al op de dag zelf. Voor deze imposante coulisse is hij duidelijk vastberaden om zijn kandidatuur te handhaven, ongeacht welke enormiteiten er zijn gepasseerd en of er een veroordeling volgt. Je kunt het dapper noemen, of ook hondsbrutaal. In ieder geval iets met aanval en de beste verdediging. Dat veel LR-stemmers, in pertinente ontkenning of diepe teleurstelling over de kreukels van deze verondersteld onkreukbare politicus, de gevallen droomkandidaat toch blijven steunen zegt iets over de wanhoop bij het niet-linkse niet-FN-gezinde volksdeel. Fillon is hun enige en wellicht laatste hoop op een wedergeboorte van het trotse Frankrijk zonder de risico’s van een Front National-presidente.
Het mag met recht deprimerend heten dat over Juppé en Fillon, de heren die in het slotduel van de voorverkiezingen als presidentskandidaten tegenover elkaar stonden, de schaduw ligt van dubieuze financiële mores. Is dit nu de fine fleur der fatsoenlijken? En in een bredere context: is deze zoveelste integriteitsaffaire misschien representatief voor de werkelijke staat van het Franse politieke bedrijf anno 2017? Is de boel gewoon failliet?
De hoofdzakelijk linksdraaiende mainstreammedia in het land krijgen met het dossier-Fillon een cadeau van jewelste toegeworpen. Onderweg langs berg en dal oogsten de reporters voxpop die niet eens tendentieus hoeft te worden gemonteerd of geredigeerd: deceptie, ongeloof, ergernis en resignatie wisselen elkaar in hoog tempo af. Een schier onafzienbare stoet deskundologen doet er nog een leedvermakelijk commentaarschepje bovenop.
In de televisiestudio’s bestrijden fillonistes en afvalligen elkaar dat het een aard heeft. Men spreekt over ‘moreel gezag’, ‘de eenheid van de politieke familie bewaren’, ‘niet in de interesse van het land’ en ‘lynchpartij’. Wanneer het kader van Les Républicains tijdens een crisiszitting op 6 maart ‘unaniem’ achter Fillon gaat staan en de aansluitende persverklaring van Senaat-chef en Fillon-verdediger Gérard Larcher live op de buis te volgen is, heeft de verkiezingscampagne 2017 het niveau bereikt van reality tv voor ramptoeristen.
Medio maart 2017. François Fillon ziet zich op campagne geconfronteerd met een slinkende fanclub en protest uit eigen gelederen, maar weigert koppig te capituleren. Jean-Luc Mélenchon kan dankzij een futuristische hologrampresentatie in twee steden tegelijk het nieuwe ecocommunisme prediken. Nu is het de beurt aan jonge wilde Emmanuel Macron om eens leuk te blunderen. Tijdens een bezoek aan Algerije spreekt de zelfbenoemde sociaal-liberaal over het Franse kolonialisme als ‘een misdaad tegen de menselijkheid’. Linkse revisionisten steken de loftrompet over zoveel blankemanneninzicht, weldenkend Frankrijk wil spuit elf vooral oorvijgen. Dat Macron, hoogopgeleide met prestigepapiertje van de technocratenfabriek Sciences Po, vervolgens Frans-Guyana betitelt als een eiland, is dan een bijna verwaarloosbare gaffe.
Zeperds als deze, zijn gladde uitstraling en met elkaar conflicterende beleidsideeën versterken de twijfel over de competentie van Macron als leider met een coherente visie. Toen hij als minister onder premier Manuel Valls een wet indiende die onder andere het ontslagrecht versoepelde – nota bene een rechts stokpaardje – resulteerde dat in muiterij op het socialistenfregat. Delen van de gewraakte wet werden later door minister van Arbeid Myriam El Khomri overgenomen. De ‘loi El Khomri‘ werd er vervolgens door Valls zonder stemming in de Assemblée doorgedrukt via een grondwettelijk kattenluikje uit 1958. Deze voorbeeldig democratische gang van zaken leidde tussen maart en half mei 2016 tot landelijke demonstratiechaos met alarmerende geweldsuitwassen.
Net zo makkelijk als hij (neo-)liberale maatregelen uitvent, meldt Macron herhaaldelijk ‘Er bestaat geen Franse cultuur’, en prijst bijna achteloos de EU-superstaat en het opengrenzenbeleid van Merkel en Juncker. Onder het vaagtaaletiketje ‘sociaal-liberaal’, een soort frontaalbotsing tussen twee ideologische uitersten, zit niets anders dan een multiculturalist-globalist van het onzuiverste water. Als Emmanuel Macron een Nederlander was, zou hij de über-D66’er zijn.
En dan komt – het was al verdacht stilletjes aan het schandaalfront – ook de ex-belastinginspecteur uit Amiens in het vizier van justitie. Op 13 maart start een onderzoek naar ‘procedurele onregelmatigheden’ bij Macrons toewijzing van de organisatie van een Franse start-up-groepspresentatie in Las Vegas. Zelf bezocht hij in januari 2016 de bewuste Consumer Electronics Show als minister en scoorde een maximaal dividend aan Franse mediabelangstelling. Met zijn optreden op Amerikaanse bodem temidden van enthousiaste jonge entrepreneurs profileerde Macron zich voor een breed publiek gewiekst als dynamisch aanjager van ondernemerschap, technische innovatie en de Franse export.
Wellicht komt de uitgekiende PR-stunt nog als een verlate boemerang retour, alles is mogelijk. Overigens werd al in mei 2016 bekend dat Macron een substantieel lager vermogen aan de fiscus zou hebben opgegeven dan hij in werkelijkheid bezit. Zijn verdiensten als succesdealmaker bij zakenbank Rothschild & Cie. beliepen alleen al circa 2,8 miljoen euro. En evenals bij de zaak-Fillon is al dat uitpluiswerk te danken aan die gevreesde Parijse querulantencourant: Le Canard Enchaîné.
Dit is deel drie van een zesdelige serie. Deze delen worden de komende dagen gepubliceerd op TPO.nl. Lees hier delen 1 & 2.
