De AIVD beschuldigt Rusland er van tijdens de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen pogingen te hebben gewaagd om kiezers te beïnvloeden doormiddel van ‘nepnieuws’. De AIVD weigert echter voorbeelden van dit ‘nepnieuws’ te noemen en komt ook niet met bewijzen voor deze beschuldigingen. Desalniettemin nemen media dit allemaal klakkeloos over, terwijl de journalistiek nou juist ervoor zou moeten zorgen dat beweringen die worden gedaan door overheidsinstellingen als de AIVD worden gecheckt en bekritiseerd.
Ook wordt niet duidelijk in welke “richting” Rusland dan zou hebben “geprobeerd om kiezers te duwen” en hoe het überhaupt mogelijk is om ‘verkeerd’ te stemmen bij democratische verkiezingen. Kennelijk gaat de AIVD er van uit dat er ook ‘verkeerde’ politieke partijen zijn in Nederland.
Maar het wordt nog interessanter: want volgens Elsevier heeft de AIVD ook nog dit gezegd:
“In een toelichting zegt de AIVD dat er geen bewijzen zijn dat Rusland de uitslag van de Nederlandse verkiezingen naar zijn hand probeerde te zetten.”
Er zijn dus kortom geen bewijzen, er zijn geen voorbeelden, het is niet duidelijk wat precies die ‘verkeerde richting’ is waarin kiezers mogelijk zijn geduwd door Rusland, het is allemaal ‘misschien mogelijk eventueel gepoogd’ maar er is tóch sprake van ‘nepnieuws door Rusland’? (Lees ook dit artikel op Geenstijl wat het probleem juist samenvat.)
Je zou het op z’n minst opvallend kunnen noemen dat Nederlandse initiatieven die proberen om nepnieuws in Nederland op te sporen tot op heden vrijwel geen nepnieuws tegen komen. Zelfs de openlijk anti-Russische courant NRC Handelsblad kwam onlangs al tot de conclusie dat er in Nederland nauwelijks sprake is van nepnieuws en dat het soms hooguit gaat om websites met iets te tendentieuze koppen of enigszins aangedikt nieuws maar niet om letterlijk verzonnen nieuws.
De AIVD uit nog meer kritiek op Rusland. Koudeoorlogsmethoden zoals heimelijk politieke beïnvloeding worden niet uit de weg gegaan. De relatie met Rusland is volgens de AIVD verder onder druk komen te staan, “mede door Russische ongefundeerde kritiek op de professionaliteit, integriteit en onafhankelijkheid van het onderzoek naar het neerhalen van vlucht MH17”.
Vanwege de toenemende bedreigingen rond informatiebeveiliging, terrorisme en extremisme breidt de dienst flink uit. Eind 2016 telde de AIVD 1768 fte’s, een groei met 240 medewerkers. Dit jaar komen daar nog eens ruim tweehonderd mensen bij.
Ook dit wekt kennelijk geen enkele argwaan bij journalisten: een inlichtingendienst die zit te springen om uitbreiding constateert ineens meer dreiging waardoor uitbreiding van die inlichtingendienst noodzakelijk wordt.
Wat de AIVD (en het nieuws over Rusland) betreft is de Nederlandse journalistiek kennelijk al enige tijd gestopt met haar kerntaak: het stellen van kritische vragen. Kritische vragen die juist moeten worden gesteld aan een per definitie non-transparante organisatie als de AIVD.
Anp/TPO
Lees ook: AIVD: Gematigde moslims staan onder druk van salafisten.
