In de campagne voor de Tweede Kamer gaat vrijwel alle aandacht uit naar de lijsttrekkers. Je zou bijna vergeten dat er volgende week 150 Kamerleden worden gekozen. De verkiezingen gaan niet alleen over wie er straks premier of de grootste partij is, maar ook over de vraag of er herkenbare persoonlijkheden in de Kamer zitten die de standpunten van hun achterban kunnen verwoorden. Daarom sprak uw interviewer de afgelopen 25 weken met 25 kandidaten. 22 ervan staat ook echt op uw stembiljet.
De kritiek op Kamerleden is vaak dat ze geen individuele achterban hebben. Deze serie was een poging te kijken of dat ook anders kan: willen individuele kandidaten een groter publiek bereiken en wat hebben ze dan te zeggen? Nu blijkt dat de meeste kandidaten wel degelijk de media willen halen, want de grote meerderheid zei meteen ja tegen een interview en deed dat zonder enig voorbehoud. Wat wellicht meehielp, is dat geïnterviewden de tekst vooraf mochten inzien en feitelijke onjuistheden mochten corrigeren. Die procedure leverde weinig echte wijzigingen op.
Voorlichters liepen niet in de weg. Alleen bij de VVD en PvdA was er contact met voorlichters. Bij andere partijen zag uw interviewer ze helemaal niet. Bij de PvdA zat een voorlichter in de kamer van Keklik Yücel toen uw interviewer binnenkwam. Het was de eerste confrontatie met een voorlichter en daarom meldde uw interviewer enthousiast dat hij het leuk vond er eindelijk eens een in het echt te zien. De voorlichter nam direct de benen. Bij Amma Asante bleef de voorlichter bij het hele gesprek zitten, maar zonder iets te zeggen. Hij vond het na afloop “een leuk gesprek”.
Bij de VVD wilde een voorlichter graag weten wat uw interviewer met Han ten Broeke wilde bespreken. Het antwoord dat uw interviewer aandacht wilde geven aan buitenlands beleid en dat “ik wilde dat Han zich van zijn beste kant zou laten zien,” volstond. De ballotage was dus kennelijk niet erg streng en de voorlichter was niet bij het interview. Bij Erik Ziengs wel. Dit was het enige interview waarbij een voorlichter in het gesprek inbrak. Op buitengewoon vriendelijke wijze maakte ze allerlei aanvullingen. Waarom, dat was uw interviewer niet helemaal duidelijk.
Toch was niet iedereen enthousiast over deze serie. Het is dan ook veelzeggend wie er niet deelnamen. Bij GroenLinks werd Zihni Özdil (no.8) drie keer per e-mail benaderd en twee keer persoonlijk aangesproken bij een GroenLinks-evenement. Maar Özdil had er kennelijk geen zin in, want er kwam nooit een afspraak ondanks de aanvankelijke toezegging om mee te doen. Dat is vreemd, want hij is weliswaar geen persoonlijke bekende, maar wel een voormalige collega van uw interviewer. Leonie Sazias van 50Plus (no.2) reageerde eind 2016 helemaal niet.
Ook bij Sylvana Simons was het lastig. Zij is de enige politicus die niet direct benaderbaar bleek. Mailen met voorlichting dus. Bij Denk bleef dat contactverzoek onbeantwoord, waarschijnlijk omdat Sylvana toen al bezig was weg te lopen. Voor de mediarelaties maakte dat echter weinig uit want ook Artikel 1 reageerde nooit. Ook Fatima Faïd (no.2 van Artikel 1) werd gevraagd, maar ook dat leverde alleen de vage toezegging op om ernaar te kijken. Zo miste de club van Sylvana een kans om haar visie op de multiculturele samenleving toe te lichten bij een medium wat door veel critici wordt gelezen. Dé plek om dat debat te voeren, zeg maar.
Bij D66 werd Achraf Bouali (no.16) gepolst en hij wilde wel meewerken, maar hij zat in het buitenland en dus kwam er geen interview. Uw interviewer vraagt zich af hoe hij op die manier campagne kan voeren.
Bij de VVD was het plan een laaggeplaatste kandidaat te interviewen. Dat mislukte. De poging het laagst geplaatste zittende Kamerlid – Jeroen van Wijngaarden (no.45) – te spreken liep op niets uit. Deze weigering is de meest opmerkelijke, want uw interviewer stond tien jaar geleden met Van Wijngaarden op de kieslijst in Amsterdam Oud Zuid. Ook de volgens sommigen “totaal gekke” André van Schie (no.60) weigerde. Hij liet via de mail weten dat hij zichzelf helemaal niet als kandidaat beschouwd. Waarom sta je dan op die kandidatenlijst, vraag je je af.
Maar het lastigst waren alle rechtse, populistische of rechts-populistische partijen. PVV-Kamerlid Harm Beertema reageerde niet op de uitnodiging om zijn visie op het onderwijs toe te lichten. Bij Forum voor Democratie werd geprobeerd met Thierry Baudet of de – toen nog onbekende – nummer twee een afspraak te krijgen. Er kwam geen antwoord. Bij GeenPeil wilde Jan Dijkgraaf eerst wel, maar later had het “geen prioriteit”. Ahmed Arad (no.3) maakte wel een afspraak voor een gesprek maar had niet het fatsoen om af te zeggen. Vreemd, want de media stonden voor GeenPeil nou niet bepaald in de rij.
