Opinie

Piratenpartij geeft geen stemadvies voor het raadgevend referendum van 6 april

20-03-2016 14:07

De Piratenpartij zegt “Informeer jezelf” en dat is precies wat we hebben gedaan via de campagnewebsites voorstem.nl en dutchvote.eu. Geen stemadvies voor of tegen, maar een advies voor een geïnformeerde stem. Ik schreef met een paar piraten aan die websites en dat blijven we doen met input van iedereen die maar aanvullingen heeft.

‘We zoeken het debat’

Onderbouwd voor, tegen of blanco stemmen is nog geen ‘raadgeven’ en daarom zoeken we het debat. In piratencafé’s, online met e-democracy tools en in dit geschreven interview met piraten uit Oekraïne, Nederland en ook Rusland, waar ze min of meer verboden zijn.

Er is een Piratenpartij in heel veel landen en daarmee zitten we in de unieke positie om leden uit verschillende landen aan het woord te laten. ‘Informeer jezelf’, bijvoorbeeld door te lezen wat deze drie piraten, met alle drie zo hun eigen mening, vinden van het verdrag.

De Piraten: Sergiy uit Oekraïne, Nikolay uit Rusland en Steven uit Nederland

Sergiy over de Piratenpartij in Oekraïne: “De huidige Piratenpartij begon in 2010 en is de derde reïncarnatie van de Piraten beweging in Oekraïne. De belangrijkste activiteiten van de Oekraïense piraten:

  • worstelen met informatie monopolies en het creëren van alternatieven (open source software, legalisatie van Creative Commons, …)
  • veranderingen in het onderwijssysteem voor de groeiende vrije denkende bevolking. (Implementatie van Liquid Democracy op school)
  • educatie over en promotie van lokale zelforganisatie, ondersteunen bij het inrichten van maatschappelijke instellingen voor onafhankelijke besluitvorming op lokaal niveau.”

Nikolay uit Rusland is internationaal coördinator van de Piratenpartij in Rusland en lid van de raad van bestuur van de Pirate Parties International: “Onze Piratenpartij is niet zo groot, maar we zijn erg actief op social media. We doen meerdere projecten. De grootste is RosKomSvoboda – RuBlackList.NET. We proberen internet vrijheid in Rusland te beschermen en we vechten tegen het blokkeren van bronnen en censuur in het Russische deel van het Internet.

“Druk van de copyright industrie is ook een probleem in het Russische deel van het Internet. We proberen copyright wetgeving te hervormen met ChangeCopyright (changecopyright.ru). We zijn helaas niet geregistreerd als politieke partij omdat ons ministerie van justitie de naam ‘Piraten’ partij niet leuk vindt. We vechten dat trouwens aan bij het Europese hof voor de rechten van de mens.”

Steven heeft als lid van de Nederlandse Piratenpartij de vragen beantwoord: “De Piratenpartij bestaat in Nederland officieel sinds 2010 en doet mee met verkiezingen op alle niveaus. In 2014 heeft de Piratenpartij in Nederland haar eerste zetel behaald en wel in de bestuurscommissie van stadsdeel Amsterdam-West. De Piratenpartij is daar hard bezig om één van onze speerpunten te verwezenlijken: het betrekken van de burger bij beleidsvorming.

‘De wijze waarop het referendum nu is vormgegeven in de wet, heeft de potentie van een dode mus’

“Een referendum doet dat ook, maar de wijze waarop het referendum nu is vormgegeven in de wet, heeft de potentie van een dode mus. In de democratie van de Piratenpartij kan de burger zaken op de agenda zetten en in een vroeg stadium al meepraten over oplossingen. Niet gericht op ideologie maar op onderwerp. Dit alles gefaciliteerd door e-democratiesystemen.”

“Hoe denken mensen in jouw land over het associatie verdrag? Wat is de leidende opvatting erover?”

Sergiy: “Associatie voor Oekraïners is:

  • De mogelijkheid om onze staat op een beschaafde en vreedzame manier te verbeteren: het elimineren van corruptie, stabiele bescherming van mensenrechten, de rechtsstaat, ontwikkeling van democratie, uitbreiden van het recht op vrije meningsuiting;
  • Scheppen van voorwaarden voor de ontwikkeling van het bedrijfsleven;
  • De ontwikkeling van beschaafde handel met meer landen. Oekraïne heeft trouwens al handelsverdragen met bijna 30 landen – Israël, Libanon, de landen in Midden- en Zuid-Amerika.”

Nikolay: “Het interesseert ons hier letterlijk niks. We zien het hier vooral als een interne zaak van Nederland, de EU en Oekraïne. De meeste mensen hebben nog nooit gehoord over dit referendum. De EU is geen bedreiging en is dat nooit geweest.”

Steven: “Ik denk dat de meeste mensen het moeilijk vinden om een mening te vormen over dit verdrag. Een leidende opvatting heb ik niet kunnen ontdekken, al schreeuwen de tegenstanders van het verdrag het hardst.

“In de aanloop naar het referendum zie ik verschillende stromingen: ‘Stem Nee’, ‘Stem Ja’, ‘Stem Niet’, ‘Informeer jezelf’ en ‘Stem wel'”.

“Hoe denk jij dat de verstandhoudingen zullen zijn tussen de EU, Oekraïne en Rusland over laten we zeggen een jaar of tien en wat voor invloed kan het referendum van 6 april in Nederland daar op hebben?”

Sergiy: “Helaas, het agressieve beleid van het Kremlin richting de landen van de voormalige Sovjet-Unie, de annexatie van de Krim, de militaire interventie in het oosten van Oekraïne, de informatie-oorlog tegen Oekraïne. Het zijn allemaal voorbeelden van wat heeft bijgedragen aan het stopzetten van de betrekkingen met Rusland.

“Vóór al deze gebeurtenissen had Rusland een belangrijke rol in de economie van Oekraïne. Ik ben ervan overtuigd dat na de wijziging van de politieke koers van het Kremlin en de erkenning van de rechten van de onafhankelijke staten, uiteindelijk bijna alles terug zal gaan naar het vorige niveau van de betrekkingen. Ik ben er zeker van dat we na een tijdje kunnen helpen bij de oprichting en ontwikkeling van democratie in Rusland.”

‘De Russische overheid vreest de NAVO, maar niet de EU’

Nikolay: “Het is een feit dat het slechter is geworden, maar dat heeft niks te maken met het Nederlandse referendum of het associatieverdrag. Het referendum zal geen effect hebben op de verstandhouding tussen Rusland en de EU, en ook niet tussen Rusland en Oekraïne. Het effect op ‘verstandhoudingen’ wordt in de media opgeblazen. De Russische overheid vreest de NAVO, maar niet de EU.”

Steven: “Als de (politieke) wil er is kunnen er goede verstandhoudingen zijn. Rusland en Oekraïne zijn onze (EU) directe buren en een goede buur is beter dan een verre vriend. Het referendum heeft daarop minimale invloed, in tien jaar kan er veel gebeuren.”

“Welke impact verwacht jij van het associatieverdrag op de economie van Oekraïne als geheel en op de economische situatie van de Oekraïense burger als individu?”

Sergiy: “Ik zie geen directe link tussen het associatieverdrag en de ontwikkeling van de economie. De ontwikkeling van de democratie, de rechtsstaat en de harmonisatie van de wetgeving komen eerst. En pas daarna, als gevolg daarvan – de ontwikkeling van het bedrijfsleven en de verbetering van het welzijn van de burgers.”

Nikolay: “Ik ben een inwoner van Rusland, dus ‘dat weet ik niet’, dit is een vraag die ik beter over kan slaan…”

Steven: “De normale burger buiten de (grote) steden zal weinig merken van vooruitgang.”

“Wat betekent het associatieverdrag in jouw ogen voor de verhouding tussen de EU-Rusland Oekraïne-Rusland?”

Sergiy: “Oekraïne is een onafhankelijk land. Om eerlijk te zijn begrijp ik niet waarom de ontwikkeling van de democratie en het bedrijfsleven in Oekraïne de betrekkingen met Rusland zou moeten beïnvloeden.”

Nikolay: “Ik denk niet dat er een probleem is. Rusland heeft constructieve handels- en politieke betrekkingen met veel EU-landen. Het associatie akkoord zelf is geen probleem, ik denk niet dat er een betekenisvolle invloed van uit gaat (goed of slecht). Maar we hebben wel problemen op het geopolitieke vlak.”

Steven: “Zoals het spel nu gespeeld wordt is het slecht voor de verstandhouding tussen de genoemde landen. Samenwerken en handel drijven is op de lange termijn het beste voor alle partijen.”

“In hoeverre wordt de bevolking van Oekraïne vertegenwoordigd door haar regering. Hoe kijk je aan tegen Oekraïne in haar huidige (staatsrechtelijke) vorm?”

‘Oekraïners zijn zich er van bewust dat je een systeem dat bestaat sinds Sovjettijden niet in een handomdraai kan veranderen’

Sergiy: “In de periode van Janoekovitsj werd de meest corrupte hiërarchie, van de bodem tot aan de president, opgebouwd. De revolutie van de waardigheid begon toen men zich realiseerde dat er niet valt te leven in een zo corrupt land. Oekraïners zijn zich er van bewust dat je een systeem dat bestaat sinds Sovjettijden niet in een handomdraai kan veranderen. We vertrouwen op democratisch gekozen overheden, maar tegelijkertijd geven we ze constante druk om de invoering van democratische veranderingen en het onvermogen om terug naar het verleden te rollen, te versnellen.”

“Volgens de grondwet is Oekraïne een unitaire staat met een parlementair presidentiële vorm van bestuur. De overgrote meerderheid van de Oekraïners zijn daar tevreden over. We ondersteunen de decentralisatie van de macht en het toekennen van bevoegdheden aan gedecentraliseerde overheden, samen met het actieve deel van de burgers.”

Nikolay: “Over het eerste deel van je de vraag – ik heb geen idee.

Het tweede deel – Oekraïne is een onafhankelijk land in zijn huidige vorm, wat kan ik daar nog meer over zeggen?”

Steven: “Hier kan ik niets over zeggen. Kennis ontbreekt.”

“Als jij iets kon veranderen aan dit associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne, wat zou dat dan zijn?”

Sergiy: “Ik zou de associatieovereenkomst vereenvoudigen. Er zijn veel te veel details. En ik zou niet het proces van vereniging hebben gepolitiseerd. In feite is het meer een economisch akkoord dan een politiek akkoord.”

Nikolay: “Daaraan zou ik geen veranderingen weten, maar ik zou willen voorstellen om de handels overeenkomsten tussen Rusland en de EU te veranderen, om eventuele negatieve ‘impact’ (of beter gezegd angst) te voorkomen, iedere keer als de EU weer naar nieuwe landen gaat.

“Teken een overeenkomst met Rusland – probleem opgelost.”

Steven: “Ik zou het militaire gedeelte schrappen, dat is niet nodig in een handelsverdrag. Mocht EU-lidmaatschap in de toekomst im frage zijn dan kan dat onderwerp dan weer ter sprake komen. (Van mij mag ieder Europees land naar lidmaatschap van de EU streven. Ook Rusland.)”

“Is er een vraag die we jou ook hadden moeten stellen?”

Sergiy: “Ik zou juist een vraag aan het Nederlandse volk willen stellen: Wat is de EU-Oekraïne associatie voor u? Wat verwacht u van de uitvoering ervan?”

Nikolay: “Waarom kunnen we niet gewoon in vrede samenleven?”

Steven: “Ga je zelf stemmen? (ja)”

“Wat zou je nog willen zeggen tegen de Nederlanders, die mogen stemmen op 6 april? Of tegen andere lezers van dit interview?”

Sergiy: “Ik zou graag benadrukken dat deze overeenkomst gaat over de economische associatie en de gemeenschappelijke markt, niet om Oekraïne’s associatie met de EU.”

Nikolay: “Ik benijd jullie, een referendum is de beste vorm van directe democratie die er is.”

Steven: “Informeer jezelf en ga stemmen! (Desnoods blanco).”


De vragen en antwoorden van Sergiy uit Oekraïne en Nikolay uit Rusland zijn vertaald uit het Engels, die van Steven uit Nederland zijn vertaald naar het Engels. De ongewijzigde niet-ingekorte teksten vind je terug op voorstem.nl en dutchvote.eu, daar vind je ook de online e-democracy tools. De Piratenpartij organiseert daarnaast piratencafé’s in maart en april waar je kan meepraten.

De auteurs, Sergiy, Nikolay, Steven en Rico zij Piratenpartij-lid in resp. Oekraïne, Rusland en Nederland.