De Zwitserse bevolking heeft ‘nee’ gestemd bij het referendum over de ‘Durchsetzungsinitiative‘-wet. Deze wet maakt het mogelijk om buitenlanders het land uit te zetten als zij binnen tien jaar twee keer een overtreding zouden begaan. Bijna 60 procent van de Zwitsers stemde tegen. Vooral het grote aantal nee-stemmers in het kanton Zürich zorgde voor een landelijke meerderheid tegen het initiatief.
Het debat werd de afgelopen weken op het scherpst van de snede gevoerd. Voorstanders van de nieuwe wet verwezen naar de misdaden tijdens de nieuwjaarsnacht in Keulen. Tegenstanders maakten de bijna verplichte vergelijking met het nazi-gedachtegoed. Het ging zelfs zo ver dat Zwitserse treinstations dagenlang ontsierd werden met plakkaten van swastika’s in de vorm van de nationale vlag. De tegenstemmers kregen uiteindelijk de overhand. De hoofdreden hiervoor was de kwalificatie van een ‘buitenlander’ in Zwitserland.
In Zwitserland is het overgrote deel van de migranten afkomstig uit Duitsland, Italië en Portugal. Zij kwamen in de jaren ‘60 en ‘70 vorige eeuw als gelukszoekers en hielpen het land opbouwen. De kinderen die zij kregen, kregen niet automatisch het Zwitsers paspoort. Ze moesten daarvoor actief inburgeren. Ruim de helft van deze kinderen, de zogenaamde ‘secundo’s‘ heeft dit niet gedaan. Zij zijn voor de wet dus buitenlander. Bij aanname van dit referendum zouden ze dus direct het land uitgezet kunnen worden.
Het referendum had bij voorbaat al een geringe kans van slagen. De initiatiefnemers speelden vooral in op een toenemende angst voor asielzoekers uit Afrika en het Midden-Oosten. Vanaf het begin van het debat was het echter al duidelijk dat vooral kinderen van Europese migranten uit de jaren ‘60 en ‘70 de dupe zouden worden, terwijl die groep actief meewerkte aan de totstandkoming van de Zwitserse welvaart.
De bestaande wetgeving in Zwitserland maakte het al mogelijk om buitenlanders die zware criminele daden begaan, zoals moord en verkrachting, uit te zetten. Bovendien betekent het ‘nee’ voor dit referendum niet het einde van het wetsvoorstel. In Zwitserland is de burger de baas en die lijkt deze wet in aangepaste vorm wel te zien zitten, zolang de secundo’s maar worden ontzien.
