Het is rustiger dan vorige week, maar Thierry Baudet vindt dat donderdagavond helemaal niet erg. De bezoekers passen voor het eerst allemaal in de krappe kelder aan de Amsterdamse Herengracht. Dit is alweer de vierde aflevering van de wekelijkse borrel van het Forum voor Democratie. Thierry vertelt ons over de mooie toekomst die het Forum tegemoet gaat. Er komen ‘talloze activiteiten’ aan waaronder een schaaktoernooi en ‘intieme events’ voor donateurs die minimaal honderd euro hebben neergelegd.
Baudet weet te melden dat er nog diverse sprekers gaan komen. Volgende week komt hoogleraar Arjo Klamer en ook RTL-journaliste Hella Hueck staat in de planning. Ook het team van Forum voor Democratie groeit en Baudet wil graag het land in, dus als we in Enschede bij de Rotary een lezing of debat willen, werkt het Forum daar graag aan mee. “Het is wel heel Amerikaans”, meldt een bezoeker schamper. Daar zit wat in: campagnevoering, fondsenwerving en emotie zijn hier essentieel.
De lezing van vandaag is van Christiaan van der Kwaak, een monetair econoom van de Universiteit van Amsterdam. Hij komt vertellen over muntunies. Het begin van de presentatie is verreweg het interessantst: er waren in het verleden veel muntunies die uit elkaar zijn gevallen. Zo vormden oud-kolonies ooit muntunies met hun voormalige kolonisatoren en had ook Tsjecho-Slowakije een muntunie. Er was er ook ooit eentje in het Oostenrijks-Hongaarse Rijk.
Al deze muntunies vielen uit elkaar. We kunnen hier volgens Van der Kwaak uit concluderen dat het uiteenvallen van muntunies eigenlijk ‘heel gewoon’ is. De cijfers over de opgeheven muntunies laten zien dat het uittreden van landen ook geen langdurige economische gevolgen hoeft te hebben. Er is geen langdurige economische stagnatie, maar wel een tijdelijke dip. ‘Catastrofaal is het zeker niet’, meldt Van der Kwaak.
Van der Kwaak vertelt dat er allerlei criteria zijn waar een muntunie aan moet voldoen om goed te kunnen functioneren. Alsof niemand in de zaal dit had verwacht, vertelt hij dat de euro niet aan die criteria voldoet: de conjunctuur van de landen loopt niet gelijk, kapitaal en arbeid zijn onvoldoende mobiel, lonen en prijzen zijn onvoldoende flexibel en er is geen fiscale herverdeling om schokken op te vangen.
Eigenlijk zouden er in de eurolanden verschillende rentes moeten gelden, maar door de euro is er maar één. Het kenmerk van die rente is dat deze voor geen enkel euroland ideaal is. Dit blijft een probleem, ook als bijvoorbeeld de huidige schulden van Griekenland worden kwijtgescholden. Het verhaal van Van der Kwaak klinkt als een klok, maar nu openbaart zich in de zaal toch een probleem. ‘Waarom kunnen verschillende landen binnen de euro geen eigen rente hebben?’ klinkt het uit de zaal.
Van der Kwaak begint dit nu uitgebreid uit te leggen, maar de essentie is al duidelijk: het verhaal is eigenlijk te lastig om in een uur aan leken te vertellen. Zij doorzien lang niet alle details.
Toch zijn het diezelfde leken die blij zijn dat de euro ook volgens de wetenschap niet werkt. Zij begrijpen de analyse wellicht niet helemaal, maar de oplossingen wel: er moet politieke integratie komen met grote financiële overdrachten tussen eurolanden, of de euro valt uit elkaar. Van der Kwaak heeft het Amerikaanse voorbeeld meegenomen: sommige staten betalen veel aan de federale overheid, andere staten ontvangen alleen.
Voor de econoom maken de twee opties voor de euro weinig uit, zo laat Van der Kwaak weten: ‘ze kosten beide veel geld’. Het is dus een politieke en geen economische beslissing om met de euro door te gaan of niet. Maar het publiek weet al meteen wat de beste optie is. Hoeveel kennis er achter die voorkeur zit, wordt niet helemaal duidelijk, maar Van der Kwaak heeft hen gesterkt in de overtuiging die ze al hadden: de euro is een onding.
Bij de borrel is de boosheid over de euro nog steeds voelbaar. De pet gaat rond.
Chris Aalberts gaat in september naar Brussel voor ThePostOnline. Je kunt via crowdfunding nog steeds bijdragen aan zijn reportages. Je bijdrage wordt zeer op prijs gesteld. Zie voor meer informatie: Yournalism.nl.
