Opinie

De socialisten van de SP kapen de studentenprotesten

03-03-2015 12:44

De afgelopen dagen demonstreerden studenten van de Universiteit van Amsterdam (UvA) voor uitbreiding van hun zeggenschap binnen de onderwijsinstelling. De rebellen riepen op tot radicale democratisering binnen de UvA. Zo zou de rector magnificus bijvoorbeeld democratisch moeten worden verkozen. Volgens de rebellen in Amsterdam staan hun punten nu ‘op de agenda’. Ook elders in het land klinken dergelijke geluiden, waaronder in Groningen. De ‘studenten’ die het hardst roepen hebben wel een toevallige overeenkomst: velen hebben affiliatie met ROOD (jongerenafdeling SP) of de SP. Dit blijkt onder meer uit het feit dat Jasper van Dijk (SP) de betogers een hart onder de riem stak. Dat Emile Roemer enkele maanden geleden op de Hanzehogeschool een fel betoog hield over meer inspraak. En dat ROOD heeft geprobeerd een blok te vormen tegen de komst van het ‘kapitalistische’ Starbucks in de Groningse universiteitsbibliotheek (UB), zogenaamd omdat studenten geen inspraak hebben gehad op de komst van deze koffiezaak. Ook passeren de zelfverkozen rebellen de democratisch gekozen studenten vertegenwoordigers in de medezeggenschapsraden in hun schreeuw om meer democratie. De ironie. Het propageren van meer (mede-) zeggenschap is daarmee tot dekmantel van socialisten verworden om zo hun eigen politieke agenda te promoten (die de gekozen medezeggenschappers niet willen promoten), want meer dan dat is het niet.

Medezeggenschap: de vakbond in de universiteit

Medezeggenschap is gebaseerd op hoofdstuk 10 van de Wet Hoger Onderwijs (WHW). Zonder ingrijpen van de overheid zou een medezeggenschapsraad waarschijnlijk niet zijn ontstaan. Dit betekent dat medezeggenschap automatisch wordt beïnvloed door de politiek omdat zij hier haar bevoegdheid aan ontleent. Pleiten voor meer bevoegdheid voor de medezeggenschapsorganen is een politiek standpunt. Medezeggenschapsorganen fungeren als een vakbond binnen onderwijsinstelling waarbij zij met haar bevoegdheden inspraak heeft op het beleid van het College van Bestuur (CvB). Dit blijkt ook uit het feit dat sommige fracties zelfs bestaan uit leden van vakbonden. In de medezeggenschapsraad van de Hanzehogeschool Groningen is de fractie van AOb/AbvaKaboFNV de grootste fractie van de personeelsgeleding. Meer zeggenschap betekent in de praktijk vaak meer invloed voor vakbonden. De betogers in Amsterdam kunnen dan ook op steun van de vakbonden rekenen. Zo kregen zij van FNV ruim honderd pizza’s.

Onrendabele pretstudies

Een van de redenen waarom rebellen voor meer zeggenschap demonstreren is voor het in stand houden van niet rendabele pretstudies. Studies die door de belastingbetaler worden gefinancierd en waar jaarlijks enkele studenten (soms geen één) zich voor inschrijven. Wat rechtvaardigt de kosten voor zo’n studie wanneer er in de arbeidsmarkt niet of nauwelijks vraag is voor afgestudeerden? Waarom worden dergelijke opleidingen niet gecentraliseerd? De betogers geloven in een utopie waar in zij hun academische hobby willen laten financieren door anderen (zoals dat ging in de jaren 60/70/80??). Zij gaan zo ver, dat zij zelfs geweld niet schuwen, getuige de bezetting van het Maagdenhuis. Zelfs medestudenten zijn slachtoffer van hun visie want het geld dat wordt gebruikt om hun hobby’s in stand te houden komt niet terecht bij studenten die wel een rendabele studie volgen.

Medezeggenschap zou moeten betekenen dat je gesprekspartner bent van het CvB. Niet meer en niet minder. Wanneer het gaat om meerjarenbeleid is het verstandig dit over te laten aan professionals, niet aan studenten die aan het begin van hun carrière staan. Wel zou een medezeggenschapslid mee kunnen praten over de wensen van de student zodat het CvB hierop kan inspelen. Zo is het nuttig dat studenten bijvoorbeeld meepraten over het Onderwijs en Examenreglement (OER) en hier instemmingsrecht op hebben, maar niet dat zij over alle besluiten binnen de universiteit gaan. Het signaleren van problemen en initiatief nemen om deze aan te kaarten zou de primaire functie van een raadslid dienen te zijn. Beslissingen op strategisch niveau kunnen beter door professionals, die een rijke ervaring hebben, worden genomen. Wel na, natuurlijk, gesproken te hebben met verschillende medezeggenschapsraden zodat alle belangen goed afgewogen kunnen worden.

Voldoende inspraak

Teunis Dokter (fractievoorzitter in de hogeschool medezeggenschapsraad van de Hanzehogeschool namens studentenbelangen vereniging Lijst Student Erkend) en Leon Sloots (fractievoorzitter in de universiteitsraad van de Rijksuniversiteit Groningen) ervaren dat de student voldoende inspraak heeft op het beleid dat gevormd en uitgevoerd wordt.

Als belangenbehartigers van studenten hebben zij goed beeld op de besluitvorming. Zo is de medezeggenschap erg uitgebreid en geformaliseerd op de Rijksuniversiteit Groningen. De universiteitsraad daar bestaat uit 24 leden, 12 gekozen personeelsleden en 12 gekozen studentleden die allen beschikken over instemmingsrecht, adviesrecht en initiatiefrecht, dus niet zoals het Dagblad van het Noorden berichtte dat de studenten alleen over adviesrecht beschikken. De personeelsgeleding bestaat uit 2 fracties, de studentgeleding uit 3. De studenten dragen jaarlijks een student-assessor voor (inmiddels is die toegevoegd aan CvB van UvA) die als onderdeel van het College van Bestuur fungeert.

Maandelijks vindt een cyclus plaats waarin gewerkt wordt. Zo vinden op de een-na-laatste donderdag van de maand commissievergaderingen plaats waarin het college bevraagd kan worden over stukken en deze worden besproken. Op de laatste donderdag van de maand vindt de openbare ‘uraadsvergadering’ plaats waarin visies kenbaar gemaakt kunnen worden en de raadsleden vaak om instemming of advies gevraagd wordt. Zo werd vorige week de OER besproken en werd de raad om instemming gevraagd. Over één artikel was niet de hele raad het eens, deze is vervolgens door het College uit de OER gehaald en wordt aangepast en later weer toegevoegd. Maandelijks vindt er ook een informeel overleg plaats tussen de fractievoorzitters en de rector magnificus.

Dreiging van demonstranten

Om raadsleden goed hun werk te kunnen laten doen vinden er regelmatig technische overleggen plaats over ingewikkelde zaken zoals de jaarlijkse begroting en meer actueel: de vernieuwde regeling profileringsfonds (deze moet aangepast omdat de studiefinanciering komt te vervallen). Ook vinden er mediatrainingen plaats en worden er werkbezoeken georganiseerd zodat studenten en personeelsleden hun werk goed kunnen doen. Over meer visionaire onderwerpen vinden zogenaamde ‘leunstoelvergaderingen’ plaats waarbij ook het College van Bestuur aanwezig is.

Tot slot beschikt de raad over enkele tienduizenden euro’s (van het CvB) ter ondersteuning van de medezeggenschap en beschikt iedere fractie over een fractiebudget. Ook krijgt ieder raadslid een iPad aangeboden waarop gewerkt kan worden.

Ondanks dat er in Groningen voldoende inspraak is voor studenten op tal van momenten, iedere maand weer, moest de deur van het bestuursgebouw van de RUG op slot, preventief, en was extra beveiliging noodzakelijk. Dit laat duidelijk zien dat er een dreigende sfeer uitgaat van de demonstranten die eerder deze week aanwezig waren bij de universiteitsraadvergadering. Een groep, overigens, die zelf niet bereid is plaats te nemen in een medezeggenschapsraad maar louter schreeuwt om meer inspraak, zonder daar daadwerkelijk invulling aan te willen geven.

Politieke agenda

Onder de noemer van dialoog, inspraak en medezeggenschap een bepaalde politieke lijn aan het bestuur van een Universiteit opdringen lijkt de tactiek van links te zijn. In 2014 waren er de initiatieven om de UvA ertoe te bewegen niet te investeren in fossiele brandstoffen, ook moest worden gestopt met de financiële belangen in Israël. Andere groepen hebben een vleesloze maandag bewerkstelligd aan de UvA. De VU wordt door studentenvereniging SRP, gelieerd aan Anja Meulenbelt (SP), opgeroepen alle banden met Israël te staken, zowel financieel als academisch. De RUG wordt door ROOD opgeroepen om Starbucks te weren uit de Universiteitsbibliotheek. De dwarsverbanden tussen studentenverenigingen, studentenpartijen en politieke jongerenorganisaties vertroebelen ons beeld van agendering aan Universiteiten.

De Universiteit verwordt zo tot een politiek strijdtoneel, zeker als docenten ruggensteun geven aan de initiatieven van studenten, of zijn de docenten juist de aanstichters? Als het ideaal een politiek neutrale Universiteit is dan is er geen sprake van een vijand aan de poort maar een vijand binnen de poorten.

Zetten actievoerders zich in voor belang student?

Dat deze actie in Amsterdam nu wordt gesteund door een vooraanstaande SP’er is dan ook geen toeval. Een aantal weken geleden sprak Dokter met Emile Roemer en Jasper van Dijk (beiden SP) die zich nadrukkelijk uitspraken voor het uitbreiden van de bevoegdheden van de medezeggenschapsorganen. De vraag is dan ook: zetten de actievoerders zich wel in voor de belangen van de student? Of propageren zij de politieke agenda van de SP? Dat lijkt zeer waarschijnlijk gezien het feit dat men lezingen houdt met titels zoals: Afscheid van het kapitalisme.

Net zoals in Amsterdam wordt onder aanvoering van ROOD (jongerenorganisatie van de SP) opgeroepen tot radicale democratisering van de Rijksuniversiteit Groningen. Natuurlijk zal ROOD ontkennen dat zij de spil in dit geheel is, maar daar prikken wij doorheen. Het concept van De Nieuwe Universiteit riekt naar de linkse intellectuele elite. Al enige tijd geleden werden wij benaderd door ROOD om hun petitie, waarin zij voor meer zeggenschap binnen de universiteit pleiten, te steunen. Dit laat zien dat zij al langer bezig zijn met het politiseren van de discussie rondom medezeggenschap. En dit is natuurlijk geen toeval zo vlak voor de Provinciale Statenverkiezingen die op 18 maart gehouden worden.

Acties zijn contropraductief

Dokter en Sloots veroordelen de acties van de bezetters in Amsterdam (en de dreigementen van acties in Groningen) en zien dit als contraproductief in de discussie. Het actief ondersteunen van raddraaiers is iets waar zij fel op tegen zijn. Het afdwingen van voorwaarden onder dreiging van geweld is niet alleen ongewenst maar ronduit abject. Dat de demonstranten bij de RUG zeiden dat een bezetting voorlopig onnodig is (maar tot de mogelijkheden behoort) laat zien hoe ver zij bereid zijn te gaan. Dokter en Sloots zoeken liever de dialoog op met het College van Bestuur en maken gebruik van de democratische middelen die er zijn. Zo gaat de gekozen universiteitsraad op zeer korte termijn in gesprek met het College om duidelijk invulling te geven aan de ruimte die door de Haagse wetgever geboden is en komen Dokter en Sloots met een plan om de medezeggenschap te versterken waar nodig, constructief, zoals het hoort. En op basis van feitelijke juistheden en dus niet zoals de zelfverkozen actievoerders, op basis van onvolledige en onjuiste informatie met een kartonnen bord in de hand en een spandoek in de lucht.

 

Teunis Dokter is fractievoorzitter van Lijst Student Erkend (STERK) in de hogeschoolmedezeggenschapsraad van de Hanzehogeschool Groningen. Leon Sloots is fractievoorzitter van Lijst Student Erkend (STERK) in de universiteitsraad van de Rijksuniversiteit Groningen. Yernaz Ramautarsing, oprichter facebookpagina tegen Linkse Indoctrinatie op Mijn Universiteit.