Van 1 mei tot en met 31 oktober 2015 vindt in Milaan de Expo plaats. Onder de titel Feeding the Planet Energy for Life richt de 34e wereldtentoonstelling zich onder andere op de toekomst van agricultuur, voedselvoorziening, biodiversiteit en water. Een perfecte kans voor Nederland om zich als innovatiespecialist op deze gebieden te profileren. Echter niet als het aan de Nederlandse overheid ligt.
Er is in de begroting geen ruimte voor een investering in deze Expo. Daarmee laat ze voor de zoveelste keer, zien dat innovatie niet hoog op haar prioriteiten lijst staat.
Guus Beumer (Directeur Het Nieuwe Instituut) stelde het onlangs publiekelijk aan de kaak in de Volkskrant: “We zijn op het mondiale platform voor industriële vernieuwing totaal afwezig, er is niets. Als je de toekomst wilt claimen, moet je het anders aanpakken.”
Ook Beumer zoekt naar het antwoord op de vraag ‘waarom Nederland-innovatieland zich niet presenteert tijdens de Expo 2015?’
Vlak voor de zomer heeft het huidige kabinet deelname aan de wereldtentoonstelling in 2015 in Milaan officieel uitgesloten. De investeringen die het evenement verlangen, zouden zich niet terugbetalen.
Deelname is, volgens dit kabinet, alleen zinvol als het Nederlandse bedrijfsleven een belangrijke bijdrage aan de uitvoering levert. Een direct gevolg van het nieuwe beleid waarin de overheid steeds minder als initiator op zal treden. Automatisch betekent dit dat startende ondernemers afhankelijk worden van dat wat mogelijk hun concurrent wordt, namelijk een gevestigd bedrijf met geld op de bank. Is dat de bedoeling?
De nieuwe richting waarin de Nederlandse overheid zich door noodzakelijke bezuinigingen begeeft, laat een paradox zien. Zoals Guus Beumer in het eerder genoemde artikel al zei: “Als de overheid op afstand blijft, komt niets in beweging”.
Daar waar de regering meent dat innovatie een taak van het bedrijfsleven is, roept datzelfde bedrijfsleven dat zij alleen willen investeren als de het kabinet er positief achter staat. De status quo die zo ontstaat beperkt de kleine bedrijven in hun groeimogelijkheden, zowel in binnen- als buitenland. Het zo gewenste ‘uitslaan van de vleugels’ kan alleen als er iemand is die ze een springplank aanreikt voor het maken van een gewaagde sprong in het diepe. Ook de zogenaamde ‘Mensen van Nu’, waarin de VPRO onlangs bijna een uur aan besteedde in Tegenlicht kunnen het niet alleen.
Het kabinet ziet de deelname aan de wereldexpositie als achterhaald, maar tegelijkertijd mist ze het lef om te zoeken naar alternatieven die beter aansluiten bij de vraagstukken van vandaag en morgen. Op deze manier komen we niet verder. Het Nederlandse bedrijfsleven heeft de steun van de regering nodig om hun innovaties te bedenken, ontwikkelen en vervolgens aan de man brengen.
Met een relatief kleine investering, of desnoods zelfs lening van de overheid kan het bedrijfsleven Nederland als innovatieland weer op de kaart zetten en de ingezette financiële middelen ruim terugverdienen. De houding van het huidige kabinet laat echter zien dat het geen inzicht heeft hoe haar eigen beleid voor innovatie vorm te geven. Het is hoog tijd dat ze hun ogen daarvoor openen.
Inge de Boer is mede-initiatiefnemer van EXPO2015xNL* en was voorheen onder andere werkzaam bij het Stimuleringsfonds voor Architectuur.
