Met het recente oplaaien van conflicten tussen Israël en Gaza lopen de emoties ook in Nederland hoog op. Iedere minuut worden er via social media steunbetuigingen gelanceerd voor een kant, bijvoorbeeld het oproepen tot het boycotten van Israëlische producten of begrip voor het mobiliseren van Israëlische troepen aan de grenzen van Gaza. De recent verschenen blog van SGPJ (de politieke jongerenorganisatie van de SGP) slaagt er volledig in om een zeer eenzijdige kijk op de stand van zaken te geven. Aan de hand van deze blog geef ik een reactie, waarin ik de vaak onbegrepen en onbelichte Palestijnse kant wil laten horen.
Operatie Pillar of Defense
Op dit moment zijn er aan Palestijnse zijde tientallen doden gevallen en aan Israëlische zijde drie. Het citaat dat de SGPJ aanhaalt, namelijk dat “Israël er alles aan doet om burgerdoden te voorkomen”, wordt vaak niet of gedeeltelijk waargemaakt. Israël vindt het ‘collateral damage’ dat er zoveel kinderen en zwangere vrouwen dood gaan, maar is dit wel proportioneel? De SGPJ wijst ook alleen op het gevaar wat Israëlische burgers lopen door de aanvallen vanuit Gaza. De Palestijnse bevolking in Gaza heeft echter veel meer te vrezen voor Israël dan andersom. In Tel Aviv valt in het dagelijkse leven weinig te merken van het conflict als het rustig is, terwijl men in Gaza heel dicht op elkaar leeft en met tekorten aan voedsel, goed onderwijs en gezondheidszorg kampt. Israël beschikt over veel meer mogelijkheden hun burgers te beschermen in tijden van conflict. Dat is natuurlijk goed, want daardoor vallen er ook minder slachtoffers, maar feit is wel dat Hamas hier veel slechter toe in staat is. In Gaza kan je nergens heen, je kunt het gebied niet uit. In Israël hoef je niet per se dicht bij de grens te blijven, en je kunt het land gemakkelijk uit.
De beperkte vorm van zelfbestuur die wel is toegestaan na de Oslo-akkoorden, is er in de vorm van Hamas. Hamas is een islamitische Palestijnse beweging waar de Palestijnen in Gaza hun hoop in op hadden gevestigd na het falen van de Palestijnse Autoriteit onder leiding van Arafat. Met de wandaden die zij begaan wordt de Palestijnse bevolking door Israëlische repressie echter onevenredig hard geraakt. Hamas handelt uit onmacht, waar de Palestijnse bevolking de dupe van is. Hierdoor radicaliseren veel Palestijnen, wat weer leidt tot escalaties. Zo houdt het geweld zichzelf in stand.
Zelfverdediging?
Zo verklaart de SGPJ het geweld van Israël tegen de Palestijnen legitiem op grond van zelfverdediging. Naast dat dit bepaald geen recht doet aan de titel van het stuk (“een vreedzame oplossing”), vraag ik me sterk af in hoeverre Israël nog kan spreken van ‘zelfverdediging’. Het is inderdaad waar dat Hamas raketten afvuurt op Israël en dat er zelfmoordaanslagen hebben plaatsgevonden van Palestijnen waarbij onschuldige Israëlische burgers zijn omgekomen. Dat veroordeel ik sterk, zoals iedere vorm van geweld. Toch leert een duik in de geschiedenis dat deze wanhoopspogingen van geweld niet zomaar ergens vandaan komen. Dit is namelijk veelal een reactie op het beleid en geweld vanuit Israël.
Een conflict met context
Het onrecht dat de Palestijnse bevolking is aangedaan zit heel diep geworteld. De meest grootschalige daad van onrecht stamt uit 1948, met het Israëlische plan Dalet (de stichting van de staat Israël op het land waar Palestijnen woonden). In 1948, nadat de staat Israël werd uitgeroepen, zijn veel Palestijnen verdreven uit hun woonplaatsen. Driekwart van de Palestijnse dorpen werd door het Israëlische leger verwoest. Veel Palestijnen sloegen op de vlucht en werden noodgedwongen gehuisvest in vluchtelingenkampen, buurlanden of stateloos verklaard. Deze gebeurtenis wordt door Palestijnen de “al-Nakba” (de Catastrofe) genoemd.
Na deze gebeurtenis zijn er talloze conflicten en escalaties geweest die gepaard gingen met terreurdaden vanuit beide kampen, maar waarbij Israël te vaak onevenredig repressief optrad (in bijvoorbeeld Operation Cast Lead vielen aan Palestijnse zijde ongeveer 1300 doden, aan Israëlische zijde dertien). Palestijnse demonstraties als gevolg van die repressies werden met harde hand tegengewerkt, soms zelfs met doden als gevolg. Steeds meer kwamen de rechten van de Palestijnen in het geding, te beginnen in de Westelijke Jordaanoever. Huizen en dorpen werden geplunderd om plaats te maken voor kolonisten. Het leefgebied voor de Palestijnse bevolking werd op die manier steeds kleiner. Het dagelijkse leven van de Palestijnen wordt constant belemmerd en bemoeilijkt door handelsbarrières, wegblokkades en talloze douane en controleposten. Heel basale dingen als ziekenhuizen en scholen zijn slecht bereikbaar, en de weg hiernaartoe wordt mede vertraagd door de vele controleposten van Israël. Dit veroorzaakte veel wantrouwen en frustratie onder Palestijnen in op de Westelijke Jordaanoever, zeker omdat dit nog steeds de orde van de dag is. Dat Israël nauwelijks wordt teruggefloten door de internationale gemeenschap, en zelfs vanuit veel Westerse landen (waaronder de VS) steun geniet, is onverdraaglijk.
Twee-statenoplossing?
Tot slot geeft de SGPJ aan een twee-staten oplossing te prefereren. Dit heeft echter geen enkele kans van slagen met de verregaande bouw van illegale Israëlische nederzettingen, wegversperringen, aparte wegen en de afscheidingsmuur dwars door het grondgebied van de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever. Door deze nederzettingen is het überhaupt heel lastig om een duidelijk grondgebied voor de Palestijnen aan te wijzen. Israël gaat immers steeds verder in het annexeren van grondgebied. Hiermee zorgen ze niet alleen voor nog meer onderdrukking van de Palestijnen, maar schenden ze ook diverse VN-resoluties en het internationale recht.
Duurzame vrede voor Israël én Palestina
De SGPJ vindt de volledige steun aan Israël in haar (terreur)daden duidelijk belangrijker dan het zoeken naar een échte oplossing voor duurzame vrede. Dat de Palestijnse bevolking al decennialang wordt onderdrukt is een feit. Diverse pogingen en onderhandelingen om tot vrede te komen hebben niets uitgericht. Integendeel, Israël breidt haar territorium alleen maar verder uit en gaat door met de bouw van nederzettingen en een afscheidingsmuur. Dit leidt tot woede bij de Palestijnen, er breekt geweld uit, wat weer tot meer geweld (vergeldingen van Israël) leidt.
De weg naar vrede lijkt op die manier eindeloos, maar niets is onmogelijk. De sleutel ligt bij Israël, de Israëlische autoriteiten moeten stoppen met harde en onevenredige repressies, de strenge grensbewaking bij Gaza staken, en handelsbarrières en wegblokkades opheffen. Die laatste twee dingen moeten ervoor zorgen dat de Palestijnen voldoende toegang hebben tot onder andere voedsel en gezondheidszorg, waardoor een hogere levensstandaard wordt behaald.
De aanvraag van Palestina voor een VN-statusophoging (waarnemersstatus als niet-lidstaat) zou ook een stap in de richting van gelijkwaardigheid zijn. Helaas lijkt dit onmogelijk, mede doordat Nederland dit verzoek niet steunt. Voor eerlijke onderhandelingen is het echter onontbeerlijk dat Palestina op gelijke voet staat met Israël. Alleen dan kunnen stappen worden gezet naar een echte, duurzame vrede.
Karen van der Heijden is Internationaal secretaris DWARS, GroenLinkse jongeren en student Politicologie aan de RU.
